بروجرد شهر بناهای تاریخی

شهرستان بروجرد استان لرستان به دلیل معماری ایرانی‌ ـ اسلامی از جمله شهرهای تاریخی ایران محسوب می‌شود که به دلیل وجود آثار و بناهای مختلف تاریخی توانسته ساختار تاریخی خود را همچنان حفظ کند. وجود بیش از ۵۰ خانه تاریخی یکی از نقاط قوت این شهرستان محسوب می‌شود. بیشتر آثار موجود در این منطقه مربوط به دوره قاجار و قبل از آن هستند و برخی مسجدها و خانه‌های اعیانی آن از ارزش گردشگری و تاریخی زیادی برخوردارند.

بافت تاریخی بروجرد، مجموعه‌ای بیش از ۲۸۰ هکتار از مناطق مرکز و شرق این شهر را شامل می‌شود که امروزه بیشتر در محدوده خیابان‌های جعفری، صفا، شهدا و بحرالعلوم قرار گرفته‌اند. بناهای تاریخی قابل توجهی مانند امامزاده جعفر، مسجد جامع بروجرد و مسجد سلطانی در این بافت قرار گرفته‌اند که قدمت برخی از آنها به بیش از هزار سال می‌رسد.

بازار قدیمی بروجرد و چند کاروانسرای تاریخی و بیش از ۵۰ خانه تاریخی در این بافت قرار گرفته‌اند که خانه بیرجندی، خانه طباطبایی و خانه افتخارالاسلام از این گروهند.

همچنین مسجد امام بروجرد از جمله آثار ارزنده معماری دوره اسلامی در لرستان است. این بنا یکی از ارزشمند‌ترین و ممتازترین بناهای بروجرد به شمار می‌رود.

صحن این بنا دارای طول وعرض ۴۷×۶۱ مترمربع است و در وسط آن حوض بزرگی قرار دارد. مسجد دارای ۳ درگاه است. درگاه شمالی آن به طرف خیابان جعفری باز می‌شود و دارای طاق و مقرنس‌های بسیار زیباست که با کاشی خشت هفت‌رنگ به سبک دوره قاجاری تزئین و در میان آن نام فتحعلیشاه قاجار (۱۲۱۲ـ ۱۲۵۰هـ .ق)
نقش بسته است.

طرح و نقشه این بنا از مسجد امام تهران الگوبرداری شده است. راه ورودی غربی آن به سمت بازار دواتگران باز می‌شود و به خیابان صفا نیز راه دارد. این بنا مربوط به دوره قاجاریه و به شماره ۳۹۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مسجد جامع بروجرد نیز که در خیابان جعفری واقع شده یکی از کهن‌ترین مساجد غرب ایران است

بر اساس کتیبه‌های موجود این مسجد در زمان شاهان صفوی، در سال‌های ۱۰۲۲، ۱۰۲۳، ۱۰۹۱ هجری و سرانجام در سال ۱۲۰۹ هجری تعمیر و مرمت شده است.

امامزاده جعفر نیز از دیگر بناهای مذهبی و تاریخی بروجرد است که در قسمت شرقی شهر واقع شده است.

ساختمان گنبد هرمی شکل این آرامگاه نمونه‌ای از هنر و معماری عهد سلجوقی است. در اثر زلزله سال ۸۵ برخی از این آثار تاریخی از جمله مسجد امام و جامع بروجرد با آسیب‌هایی مواجه شد که در سال‌های اخیر چند نوبت مرمت روی آنها صورت گرفته است.