جاذبه های گردشگری اصفهان

جاذبه های  گردشگری اصفهان-اصفهان (سپاهان) مرکز استان اصفهان، با پهنه‌ای حدود 250 کیلومترمربع، در دل فلات ایران قرار گرفته است. آب و هوای شهر اصفهان نیمه خشک و معتدل است، به طوری که متوسط درجه حرارت سالانه این شهر حدود 16 درجه سانتیگراد و متوسط بارندگی سالانه این شهر در حدود 13 میلیمتر می باشد. به طور کلی، اصفهان شهر کم آبی است ولی به واسطه وجود رودخانه زاینده رود، کشاورزی در این استان توان رشد پیدا کرده است. اصفهان به لحاظ واقع ‏شدن در مرکز جغرافیایی ایران و با داشتن آب و هوایی معتدل و خاکی حاصلخیز و آب ‏کافی زاینده ‏رود (زنده رود)، از دیرباز به‏ عنوان مکانی برای سکونت، مورد توجه بوده است.

احتمالا از عصر ساسانیان که سپاهیان (اسپهان) در دشت حاصلخیز اطراف شهر گرد آمدند به این‏ نام خوانده شده است. در سال 19 ه. ق. اصفهان بدون جنگ و خونریزی و با انعقاد یک صلحنامه به دست سپاهیان اسلام افتاد و جزیی از سرزمین وسیعی شد که اسلام بر آن حکومت می‏کرد. در دوره سیصد ساله پس از آن، این شهر اغلب دست ‏به‏ دست می‏شد تا اینکه در قرن چهارم هجری، در زمان آل ‏زیار و آل ‏بویه، به‏ عنوان پایتخت مورد استفاده قرار گرفت. در قرن پنجم، در دوران سلجوقیان، پایتخت امپراطوری وسیعی شد که یک مرز آن رود سیحون و مرز دیگرش سواحل شرقی دریای مدیترانه بود.

غارت وحشیانه شهر به دست تیمور لنگ و قتل ‏عام ساکنان آن در سال 789 ه. ق. اصفهان را به وضع اسف‏باری دچار کرد.

در زمان اولین حکمرانان صفوی در قرن دهم هجری، اصفهان از مراکز مهم تجارت، فرهنگ و صنعت گردید. در اوایل قرن یازدهم (1006 ه.ق.) پایتخت شاه ‏عباس از قزوین به اصفهان انتقال یافت و قریب یک قرن ‏و نیم این شهر پایتخت سلسله صفویه بوده و به همین واسطه از شهرت جهانی برخوردار شد.

صنایع دستی اصفهان

شهر اصفهان از روزگاران کهن تا کنون به نامهای: آپادانا، آصف‌هان، اسباهان، اسپاتنا، اسپاهان، آسپدان، اسپینر، اسفاهان، اصپدانه، انزان، بسفاهان، پارتاک، پاری، پرتیکان، جی، دارالیهودی، رشورجی، سپانه، شهرستان، گابا، گابیان، نصف جهان و یهودیه مشهور بوده است. در شاهنامه فردوسی نیز بارها به اصفهان (سپاهان) اشاره شده و از آن نام برده شده است:

صنایع دستی اصفهان

شهر اصفهان با انتخاب شدن به عنوان نخستین پایتخت فرهنگی کشورهای اسلامی در سال 2005 در میان مردم این کشورها بیش از پیش مشهور گشته و گردشگران بسیاری را به خود جلب کرده است. این شهر از لحاظ صنایع دستی مهمترین شهر کشور به شمار می آید که بیشتر صنایع دستی کشور اعم از قلم کاری، خاتم کاری، ترمه و... در آن تولید می شود و گردشگرانی که مشتاق به تهیه سوغات ایرانی هستند تقریبا صنایع دستی و سوغاتی های تمام نقاط ایران را در حاشیه میدان نقش جهان و در بازار قدیمی اصفهان می توانند تهیه کنند.

صنایع دستی  اصفهان

جاذبه های  گردشگری اصفهان-در میان شیرینی های اصفهان گز و پولکی اصفهان از همه معروفتر هستند؛ مهمترین غذای محلی اصفهان از نظر آنوبانینی؛ که بسیار مورد توجه مسافران و گردشگران است "بریانی" (بریونی) نام دارد که خوراکی گوشتی و بسیار چرب بوده و در بیشتر نقاط شهر می توان آن را تهیه کرد. عمده آثار باستانی اصفهان مربوط به دوره صفویه و مهمترین مناطق گردشگری آن در حاشیه زاینده رود قرار دارد.

عمارت عالی قاپو، مسجد شیخ لطف الله، مسجد امام (مسجد شاه)، کلیسای وانک، منار جنبان، کاخ چهل ستون، کاخ هشت بهشت، چهار باغ، آتشگاه،گورستان قدیمی تخته فولاد،بازار تاریخی اصفهان، میدان نقش جهان، باغ پرندگان، پل خواجو، پل شهرستان، سی و سه پل (پل الله وردی خان) و... از مهمترین نقاط دیدنی و تاریخی شهر اصفهان می باشند.

آثار تاریخی و جاذبه های توریستی اصفهان

کاخ چهلستون اصفهان

جاذبه های  گردشگری اصفهان

جاذبه های  گردشگری اصفهان-عمارت چهلستون در اوایل قرن 11 هـ .ق در میان باغ و مجموعه بناها و کاخهای محوطه دولتخانه صفوی ساخته شده است . این عمارت عمدتاً به منظور پذیرائی رسمی از میهمانان و سفرای خارجی ، طی سه مرحله و طبق یک طرح واحد ساخته شده است . مرحله اول ـ تالار اصلی و بزرگ . مرحله دوم ـ ایوان آئینه و اطاقهای طرفین آن . مرحله سوم ـ ایوان ستون دار که از هجده عدد ستون و سقف چوبی تشکیل شده است . نام چهلستون به نشانه کثرت ستونها و انعکاس تصویر بیست ستون در آب استخر است .

نقاشی های دیواری چهلستون زیر نظر هنرمند نامدار عصر صفوی ، رضا عباسی با خصلت بزرگ نمائی به شیوه مینیاتورهای ایرانی انجام گرفته است . چهار تابلو بزرگ داخل سالن ، صحنه هایی از میدانهای جنگ و مجالس پذیرائی پادشاهان صفوی را نشان می دهد . دو تابلو بزرگ میانی از الحاقات بعدی با موضوعات مشابه است که به قلم صادق نقاش باشی (هنرمند دوره قاجار) ترسیم شده است . متأسفانه بسیاری از نقاشی های دوره صفوی در زمان حکومت ظل سلطان ، تخریب گردیده است . از اشعار دلپذیر نجیب کاشانی که به (خط محمد صالح اصفهانی) بر پیشانی ایوان ستوندار مرقوم گردیده ، چنین مستفاد می گردد که این عمارت بی نظیر در اوایل قرن 12 هـ.ق دچار آتش سوزی گردیده و در زمان شاه سلطان حسین صفوی تعمیر شده است .



میدان نقش جهان (میدان امام) اصفهان      

جاذبه های  گردشگری اصفهان

یکی از زیباترین میدانهای جهان به طول حدود 512 متر و عرض 160 متر است که در اطراف آن اطاق هائی در دو طبقه با یک اندازه و شکل احداث شده است . تعداد چهار اثر تاریخی بی نظیر در اطراف میدان قراردارد . عمارت عالی قاپو ـ مسجد امام ـ مسجد شیخ لطف اله و سر درب بازار قیصریه ، در وسط میدان اصلی ، زمین و دو دروازه سنگی چوگان بوده است . میدان امام امروزی یکی از مراکز خرید صنایع دستی و همچنین محل برگزاری بسیاری از مراسم ملی و مذهبی می باشد . در هر هفته نماز پرشکوه جمعه در این میدان برگزار می گردد .


بازار قیـصـریه اصفهان

جاذبه های  گردشگری اصفهان

سردرب قیصریه در شمال میدان امام (نقش جهان) ساخته شده است . این سردرب ، یکی از زیباترین نقاشی های مربوط به دوران صفویه را نشان می دهد . از این سردرب ، وارد یکی از زیباترین بازارهای جهان می شویم . این بازار در دوران صفویه مرکز فروش کالاهای گران قیمت بوده است و نمایندگان شرکتهای خارجی در این مکان دارای حجره هائی بوده اند . بازار اصفهان یکی از بزرگترین بازارهای ایران است که دارای قسمتهای مختلف می باشد و در هرقسمت کالاهای خاصی را به فروش می رسانند . برای مثال قسمت صنایع دستی ، طلا و نقره ، قالی ، کفش و غیره . بازدید از همه قسمتهای بازار ساعتها به طول می انجامد .


عمارت عالی قاپو اصفهان 

جاذبه های  گردشگری اصفهان

این کاخ در قرن یازدهم هجری در شش طبقه احداث شده است . هر طبقه تزئینات هنری خاصی را دارا می باشد . از قسمتهای مهم این کاخ ، ایوان طبقه سوم ، حوض مسی در ا“ و تالار پذیرائی همین طبقه که با زیباترین نوع نقاشی و گچ بری تزئین شده است . تالار موسیقی طبقه ششم و تزئینات گچبری بی نظیر آن و اغلب کارهای هنری به وسیله رضا عباسی هنرمند مشهور آن دوران انجام شده است .


مسجد امام  اصفهان  

جاذبه های  گردشگری اصفهان

جاذبه های  گردشگری اصفهان-در جبهه جنوبی میدان نقش جهان ـ (میدان امام) ـ یکی از زیباترین مساجد جهان اسلام قراردارد که به دستور شاه عباس اول ، توسط استاد علی اکبر اصفهانی احداث گردیده است . در مرحله اول سردرب اصلی و جلوخان ورودی با دو مناره خارجی مسجد ساخته می شود . درب مسجد با ورقهای نقره و طلا تزئین گردیده و مربوط به دوره شاه صفی ، جانشین شاه عباس اول است . در داخل مسجد یک حیاط اصلی و مرکزی ، با چهار ایوان و دو حیاط فرعی جانبی قراردارد . گنبد خانه جنوبی به صورت دو پوش اجرا گردیده و فضای بین این دوگنبد حدود 12 متر ارتفاع دارد . ارتفاع گنبد خارجی از کف مسجد 50 متر می باشد . کتیبه های مسجد، توسط خطاطان و خوشنویسان معروف دوران صفویه مانند : علیرضا عباسی ، عبدالباقی تبریزی ، محمدصالح اصفهانی و محمدرضا امامی مزین شده است . تمام سطوح جرزها و دیوارها و گنبد و مناره ها و طاق نماهای داخلی و خارجی مسجد از کاشیهای هفت رنگ و مرعق پوشیده شده است . نقوش این کاشی کاریها (گل و بوته ها) به صورت مجرد و رمزی ظاهر می شود .




مسجد شیخ لطف اله اصفهان

جاذبه های  گردشگری اصفهان

در ضلع شرقی میدان امام (نقش جهان) مسجدی قراردارد که در زمان شاه عباس اول صفوی ، هنگام احداث میدان و همراه با بناهای اطراف آن به منظور محل عبادت و حوزه تدریس مرحوم شیخ لطف اله ، که از علما و روحانیون بزرگ جبل عامل در لبنان بوده ، ساخته شده است . ساختمان مسجد در سال 1011 هـ .ق آغاز و در سال 1028 به پایان رسیده است . این مسجد دارای یک شبستان زیرزمینی است که کف گنبدخانه را از سطح زمین بالاتر قرارداده است . به خاطر استفاده های خاص علمی ـ مذهبی از این مسجد ، نیازی به احداث حیاط و مناره نبوده است . گنبد بر روی هشت طاق جناغی قرار گرفته و لبه این طاقها با کاشیهای پیچ به رنگ فیروزه ، تزئین یافته است .

سطوح داخلی به ویژه محراب مسحد شیخ لطف اله از شاه کارهای بی نظیر هنر کاشی کاری هفت رنگ و معرق است. در محراب دو کتیبه وجود دارد که عبارت ذیل بر آنها نوشته شده است : عمل فقیرحقیر محتاج به رحمه خدا محمد رضا بن استاد حسین بنا اصفهانی .

این نوشته مبین آن است که استادان و هنرمندان و سازندگان بناهای آن زمان در مقابل قدرت جان آفرین تسلیم فرود آورده و هرگز نخوت و تکبر به وجودشان راه نیافته است .


مسجد جامع اصفهان

جاذبه های  گردشگری اصفهان

مسجد جامع اصفهان در گوشه شمال غربی میدان قدیم احداث گردیده است . مسجد اولیه درکنار روستای قدیمی یاوان و احتمالاًُ بر روی یک بنای مربوط به قبل از اسلام احداث گردیده است .

جاذبه های  گردشگری اصفهان-شهر اصفهان در سال 24 هجری ، دین مبین اسلام را می پذیرد و اولین مسجد رادر محل فعلی با ابعادی محدودتر در سال 156 هجری می سازد . در قرن سوم هجری به علت گسترش شهر و ازدیاد جمعیت ، مسجد وسیع تری بر روی مسجد اولیه پایه ریزی می گردد . عمده ترین سبک معماری به کار  رفته در مسجد مربوط به دوره سلجوقی ، به شیوه رازی است . در این شیوه کاربرد آجر و ایجاد نماهای آجری با طرحهای گره در حد اعلاء مهارت و زیبائی در نمای داخلی و خارجی گنبدهای خاکی و نظام الملک ظاهر گشته است . گچ بری محراب او لجایتو ، تزئینات کاشی کاری و خطوط بنائی و مقرنس سازی های مختلف ایوانها همراه با کتیبه های خط کوفی و ثلث ، نشانگر کوشش و علاقه هنرمندان اصفهانی در بنای این مسجد می باشد . مسجد جامع اصفهان را می توان ، به حق دایره المعارف معماری و یادگارهای با ارزش تاریخی ، فرهنگی و هنری شهر اصفهان محسوب نمود و به خاطر همین ارزشهای نهفته اش ، حفاظت و مراقبت از آن ، از جمله وظائف دینی ، ملی و فرهنگی همگان تلقی می گردد .       



کاخ هشت بهشت   اصفهان  

جاذبه های  گردشگری اصفهان

کاخ هشت بهشت در میان باغ بلبل ، داخل مجموعه دولتخانه دوره صفوی در زمان حکومت شاه سلیمان (در نیمه دوم قرن 11 هجری قمری) ساخته شده است . موقعیت ممتاز باغ و عمارت هشت بهشت به گونه ای بوده که ورودی های باغ از کلیه اضلاع آن انجام می گرفته است . در جنوب باغ هشت بهشت در زمان شاه سلطان حسین ، مجموعه مدرسه و کاروان سرا و بازارچه احداث گردیده است .

نام هشت بهشت عمدتاً در اصطلاح زمان خود ، به معنای هشتی یا ورودی بهشت بوده است . عمارت هشت بهشت در دو طبقه و بر روی یک کرسی با ازاره سنگی ساخته شده و ترکیب احجام و فضاهای معماری به گونه ای ماهرانه و متناسب انجام گرفته است . در وسط ساختمان ، فضای اصلی و مرکزی قرار دارد که در پلان به صورت هشت ضلعی است . ارتباط دو طبقه از طریق دو دستگاه راه پله انجام می گیرد کلیه سطوح ایوانهای هشتی مرکزی ، اتاقها و راهروها ، با سبکهای متنوعی تزیئن شده است . از جمله خصوصیات منحصر به فرد این عمارت ، حوض مروارید و آبشار ایوان جنوبی است که آب آن از حوض فوقانی تأمین شده است .            



پل خواجو  اصفهان        

جاذبه های  گردشگری اصفهان

در قسمت شرق رودخانه زاینده رود و پل خواجو از آثار دوره صفویه در سال 1060 هجری ، مصادف با زندگی شاه عباس دوم احداث شده است . پل خواجو در طراحی قدیم برای چندین منظور در نظر گرفته شده است . قسمت فوقانی برای حرکت سریع و عبور کالسکه ها و چهارپایان بوده در حالی که بخش تحتانی عمدتاً برای حرکت آرام و توقف و تأمل عابرین پیاده بوده است . قسمت زیرین تماماً از سنگ و ملات ساروج ساخته شده و دهانه های عبور آب به صورت بند با تخته های قطور چوبی قابل کنترل بوده و با بستن کامل دهانه ها سطح آب در قسمت غربی پل بالا آمده و دریاچه کوچکی را به وجود می آورد . در سمت شرقی ، پلکانهای سنگی انسان را تا حد تماس با آب به پائین هدایت می کند . ضمن اینکه این پلکانها خود محلی برای نشستن و لذت بردن از مناظر طبیعی می باشد . در قسمت مرکزی پل ، عمارت بیگلربیگی در طبقه فوقانی و در دو طرف راهروی پل برای پذیرائی و تشریفات رسمی ساخته شده است که اطاقهای آن در دوره های مختلف با نقوش رنگ طلائی تزئین گردیده است .            



سی وسه پل اصفهان

جاذبه های  گردشگری اصفهان

زمانی که اصفهان به عنوان مرکز حکومت دولت صفویه انتخاب می گردد ، جهت گسترش شهر به طرف جنوب متمایل می شود . و عنصر مهم شهرسازی در آن طرح ، محور چهار باغ بوده که از دروازه دولت به سوی جنوب احداث می گردد و حدود شش کیلومتر طول آن بوده است . این خیابان الزاماً از رودخانه عبور می نماید و بدین جهت معماران آن زمان، پل الهوردیخان را که به سی و سه پل معروف می باشد بر روی    زاینده رود و منطبق بر محور چهارباغ ایجاد می نمایند . زمان احداث پل درحد فاصل سالهای 1008 تا1011 هجری قمری بوده و طول آن سیصد متر و عرض آن 14 متر می باشد . این پل از معماری بسیار زیبا و متناسب برخوردار است ، نظم طولانی دهانه های آن ، ابهت و وقار خاصی در آن به وجود آورده است . در طرفین سطح فوقانی ، دو راهروی سرپوشیده ساخته شده که هم در زمستان و هم در تابستان سرپناه مطمئنی برای عابرین می باشد . پل الهوردیخان را می توان نتیجه مطلوب ترکیب فنون در مهندسی با هنر معماری محسوب کرد .              



کلیسا و موزه وانک اصفهان

جاذبه های  گردشگری اصفهان

در قرن یازدهم هجری ، تعدادی از ارامنه ساکن در ارمنستان فعلی به اصفهان منتقل گشته و در دهکده ای در جنوب غرب اصفهان سکونت داده شدند . نام آن دهکده را جلفا گذاشتند . پادشاهان صفوی براساس فرامینی که صادر کردند ، آزادی های مذهبی برای آنها را تضمین نمودند و این اقلیت ارامنه را مورد حمایت قراردادند . در بین ساکنان جلفا ، تجار و افرادی که دانش فنی آن دوران را دارا بودند ، وجود داشتند . با کمک و مساعدت تجار ارمنی چند کلیسا از جمله کلیسای وانک احداث گردید . اکنون جلفا بخشی از شهر اصفهان محسوب می گردد . کلیسای وانک یکی از زیباترین کلیساهای ایران است که دارای آمیخته ای از معماری ایرانی و اروپائی می باشد . داخل کلیسا تزئینات هنری از جمله گچبری ، نقاشی و طلاکاری وجود دارد . در کنار کلیسا ، موزه با ارزشی وجود دارد که در آن تابلوهای نفیس نقاشی ، کتب خطی و سایر اشیا نفیس هنری دیده می شود .


آتشــگاه اصفهان


کوه آتشگاه در 7 کیلومتری غرب اصفهان در همان مسیر منارجنبان قراردارد . ارتفاع این کوه حدود 1680 متر از سطح دریا است . در زمان ساسانیان یک آتشکده در بالای این کوه احداث شده است . ساختمان از خشت های بسیار بزرگ و ضخیم ساخته شده است . جایگاه و محل روشن نگه داشتن آتش هنوز در بین خرابه های بالای کوه دیده می شود و این بنا یکی از معدود بناهای مربوط به دوران قبل از اسلام است .

منـارجـنـبــان اصفهان

جاذبه های  گردشگری اصفهان

منارجنبان یکی از آثار تاریخی مشهور ایران است که در 5 کیلومتری غرب اصفهان در جاده اصفهان به نجف آباد قراردارد . ساختمان دارای یک ایوان و دو مناره است . قبر عبداله این محمد ابن محمود یکی ازچهره های شاخص قرن 8 هجری در این بنا قراردارد . احداث این بنا همزمان با دوران حکومت ایلخانیان مغول می باشد . این بنا از نقطه نظر معماری ، دارای ارزش فراوانی است . یکی از ویژگیهای این بنا این است که اگر یکی از مناره ها تکان داده شود ، مناره دوم و تمام ساختمان تکان و حرکت بسیار محسوس دارد . ارتفاع ایوان از سطح زمین 10 متر و ارتفاع مناره ها 5/17 متر می باشد . مسئله بسیار مهم این است که این بنا را برای تکان دادن نساخته اند وتکان دادن زیاد آن موجب ویرانی بنا می گردد .


مسجد حکیم اصفهان

جاذبه های  گردشگری اصفهان

مسجد حکیم اصفهان یکی از مساجد بسیار نفیس چهار ایوانه است که در فاصله سالهای 1051 تا1073 هـ .ق مقارن با سلطنت شاه صفی و شاه عباس دوم به همت طبیب حکیم محمد داوودخان ملقب به تقرب خان بر روی ویرانه های مسجد جامع جور جیراز بناهای قرن چهارم هجری ساخته شده است . براساس کتیبه های موجود ، معمار این بنا محمدعلی بن ستاد علی بیک اصفهانی است . آنچه مسجد حکیم را در عداد مساجد بسیار نفیس دوران صفویه قرار می دهد ، ارزشهای خاص معماری ، کتیبه های متعدد آن است که به دست استاد محمدرضا امامی ، خوشنویس نامدار عصر صفویه تحریر شده است . از دیگر قسمتهای دیدنی این بنا می توان به محراب بسیار زیبایی که با مقرنسها و کتیبه ها که به خط ثلث بر زمینه لاجوردی تزئین یافته است اشاره کرد .


مسجد سید اصفهان

جاذبه های  گردشگری اصفهان

جاذبه های  گردشگری اصفهان-مسجد سید بزرگترین و مشهورترین مسجد اصفهان از قرن سیزدهم هجری است که به دستور(حجت الاسلام حاج سیدباقر شفتی ) از علمای بزرگ امامیه که در دوره سلطنت محمدشاه قاجار می زیسته بنا شده است ، در تزئینات کاشیکاری با طرح گلدان و منظره هائی که نمایش داده شده است . رنگ قرمز روشن نقش عمده ای دارد و این همان رنگی است که در مساجد دیگر دوره قاجار مانند مسجد رحیم خان و مسجد رکن الملک نیز مشاهده می شود . آرامگاه (سید حجه الاسلام ) که بسیار مجلل و باشکوه بنا شده است ، در گوشه شمال شرقی صحن مسجد قرار دارد . در این مسجد تاریخهای متعددی از سال 1255 تا1311 هجری دیده می شود که کتیبه های آن به خط محمدباقر شریف شیرازی است . تزئینات داخل گنبد آرامگاه ، از نوع تزئینات گچبری ، آئینه کاری و طلاکاری است که به همراه ضریح نقره و طلاکوب آن با خطوط بسیار زیبا از قسمتهای تماشائی این مسجد می باشد .


گنجینه های هنرهای تزئینی اصفهان

گنجینه (موزه) هنرهای تزئینی ایران در عمارت تاریخی ، رکیب خانه قراردارد . که در اوایل قرن 11 هـ .ق مقارن با سلطنت شاه عباس اول در میان مجموعه بناهای دولتخانه صفوی احداث و به عنوان محل نگهداری لوازم سوارکاری و یراق آلات مرکب سلطنتی مورد استفاده قرار می گیرد . این عمارت در دوره قاجار ، اندونی ظل السلطان حاکم اصفهان بوده و در دوره پهلوی نیز به عنوان اداره و ثبت احوال مورد استفاده قرار داشته است . این گنجینه مشتمل بر بخشهای مختلف خوشنویسی از قبیل آثار خطی و کتابت ، جلد سازی و نگارگری و آثار لاکی ، بافته ها و رودوزیهای سنتی ، فلزکاری ، آثار چوبی ، سفال و آبگینه می باشد که یادگارهای نفیس و ارزشمندی از دوره صفوی و قاجاریه را در بر می گیرد .


کاروانسرای عباسی ، واحد اقامتی و پذیرائی جدید

جاذبه های  گردشگری اصفهان

در قرن یازدهم هجری که در دوران صفویه ، در سراسر ایرذان و در نقاط بسیار حساس ، کاروانسراهای بسیار زیبا احداث گردید که در نوع خود در جهان بی نظیر هستند . در حقیقت می توان گفت کاروان سراهای مورد نظر برای توسعه گردشگری به ویژه جهانگردی تجاری مورد استفاده قرار می گرفت و اماکن بسیار مناسبی برای اقامت و مبادله کالا به حساب می آمدند . از قرن 12 هجری به بعد این کاروانسراها مورد بی مهری قرار گرفتند و بسیاری ازآنها نیمه ویران شدند . به دلیل مکان مناسب کاروانسراها و استحکام آنها تعدادی از آنها جهت استفاده های مختلف بازسازی شدند . از جمله تبدیل یک کاروانسرا در درون شهر اصفهان به یک هتل بی نظیر و زیبا . در طی سه سال گذشته به ابتکار ریاست سازمان ایرانگردی آقای مهندس معزل الدین تعدادی از این کاروانسراها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفتند تا آنها را به اماکن اقامتی و پذیرائی برای گردشگران ایرانی و خارجی آماده کنند . از جمله کاروانسرای عباسی در 40 کیلومتری جاده اصفهان به تهران یکی از آنهاست که در آینده بسیار نزدیک نه تنها به عنوان یک اثر تاریخی بلکه به عنوان یک واحد اقامتی و پذیرائی که دارای فضائی بسیار زیبا سنتی و آرامش بخش می باشد . به تأسیسات جهانگردی اصفهان اضافه می گردد . با تداوم این ابتکار نه تنها کاروانسراهای عباسی از ویرانی کامل نجات می یابند بلکه به صورت تأسیسات اقامتی و پذیرائی مورد نیاز در گوشه گوشه ایران ظاهر   می شود . شرحی که در این نقشه راهنما آمده است بسیار مختصر و تنها مورد تعدادی از آثار تاریخی و جاذبه های جهانگردی شهر اصفهان می باشد . در این شهر بیش از 2000 اثر تاریخی به ثبت رسیده وجود دارد که امکان معرفی همه آنها امکان پذیر نیست لذا از گردشگران عزیز تقاضا می شود برای کسب اطلاعات درباره  سایر آثار تاریخی و جاذبه های جهانگردی به دفتر اطلاع رسانی  سازمان گردشگری واقع در میدان امام جنب عمارت تاریخی عالی قاپو و یا با تلفن 228491 تماس حاصل فرمائید .


مهمانسرای عباسی ، موزه هنرهای تزئینی دوران معاصر اصفهان

یکی از کاروانسراهای قرن 11 هجری که در مرکز اصفهان قرار داشت به یک مهمانسرای بسیارمجلل و زیبا تبدیل شده است . ضمن مرمت کاروانسرا با همان بافت اصلی و سنتی بخشهای جدیدی هم به این کاروانسرا اضافه شده است . برای تزئین قسمتهای مختلف این کاروانسرا از بسیاری از هنرهای تزئینی که طی قرون گذشته در بناهای تاریخی اصفهان به کار گرفته شده بودند الهام گرفته شده است و با یاری صدها استاد و هنرمند ایرانی که در زمینه هنرهای تزیئنی دارای دانش و تجربه کافی بودند این مهمانسرا به یک موزه تبدیل گردیده است . قسمتهای مختلف این مهمانسرا به شکل زیبا و بی نظیری تزئین شده و این مکان تنها یک مهمانسرا نیست بلکه گنجینه ای از هنرهای تزیئنی دوران معاصر است . دیدار از این مجموعه زیبا را به گردشگران عزیز توصیه می کنیم.

پارک ملی کلاه قاضی

پارک ملی کلاه قاضی در استان اصفهان بین E5145 الی E5215 طول شرقی و N3200 الی N3230 عرض شمالی واقع شده است . مساحت آن درحدود 47142 هکتار می باشد.

پوشش گیاهی: انجیر ,‌بادام کوهی ,‌انار ,‌عناب ,‌ شیپوری ,‌بید , خارشتر,‌درمنه ,‌ اسپند,‌گل جالیز, شنگ ,‌انواع گرامینه, کلاغک ,‌ گل مریم ,‌سلین ,‌انواع گون , گل گندم ,‌علف شوره , علف مار ,‌ریواس ,‌اسپرس , چوبک .

پستانداران : کل و بز و قوچ و میش ,‌ آهو,‌ خرگوش , پلنگ ,‌گرگ ,‌‌ کفتار , یوزپلنگ, ‌روباه ,‌ شغال ,‌ تشی وگربه وحشی.

پرندگان :کبک ,‌تیهو, باقرقره ,‌ کلاغ سیاه ,‌چکاوک ,‌کاکلی ,‌دم جنبانک, زاغ نوک سرخ, زاغی,‌گنجشک سانان و عقابها .

خزندگان : مارجعفری,‌افعی شاخدار,‌مارقیطانی ,‌مار پلنگی ,‌مارمولک ,‌لاک پشت .

کوه کلاه قاضی قسمتی از رشته کوه ماهدشت می باشد . بلندترین قله این کوه به ارتفاع 2534 مترمیباشدکه درجنوب خاوری اصفهان واقع وشکلی شبیه کلاه قاضیان درادوار گذشته دارد. کوه کلاه قاضی از مناطق حفاظت شده شکار ممنوع و پناهگاه حیات وحش می باشد و دارای پاسگاههای مختلف شکاربانی است و چشمه های زیادی در دامنه های این کوه وجود دارد که گله های حفاظت شده بز و پازن از آن استفاده می کنند. این کوه را معمولأ از گردنه أی موسوم به گردنه لاشتر در فاصله حدود 30 کیلومتری اصفهان در جاده اصفهان به شهرضا صعودمی کنند. این کوهستان دارای دره های متعدد شمالی و جنوبی است و وجه تسمیه آن شکل کاملأ مشخصی است که قله آن دارد و از شهر اصفهان به شکل کلاه قاضیان قدیم دیده می شود.

کوه کلاه قاضی دارای دیواره های بلند با سنگهای مناسب جهت صخره نوردی می باشد به همین دلیل مورد توجه صخره نوردان قرار گرفته و مسیرهای گوناگونی در آن گشایش شده است.

در دره ای به نام دره شاهین که در قسمت جنوب خاوری کوه واقع شده گروه کوهنوردی چکاد کوهستان اصفهان به همت سایر علاقه مندان در صدد ایجاد محلی با مسیرهای متنوع آموزشی می باشد که تا پایان سال 1381 هیجده مسیر مختلف در آن باز گردیده است.

راه دسترسی
از میدان دروازه شیراز اصفهان به وسیله خودروهای دربستی یا خودروهایی که به شهر مبارکه یا شهرضا می روند میتوان به دیواره ها دسترسی پیدا کرد.(قبل از پلیس راه باید پیاده شد).

منطقه کلاه قاضی به موجب شرایط خاص از دیرباز زیستگاه وحوش بوده و دارای قدمت تاریخی زیادی است. چنانکه در تاریخ آمده است از زمان شاه عباس صفوی و بعد از آن به خصوص در دوره قاجاریه این کوهها از شکارگاههای مخصوص این سلاطین محسوب میشده است. در اواخر قرن نوزدهم ظل السلطان پسر ارشد ناصرالدین شاه که سالهای متمادی حاکم اصفهان بوده در کتاب خود از کلاه قاضی و شاهکوه به عنوان شکارگاههای غنی و زیبا یاد کرده است. وجود اکوسیستم خوب و زیستگاههای قابل توجه باعث گردید که در سال 1346 شورایعالی شکاربانی و نظارت بر صید طی مصوبهای ارتفاعات کلاه قاضی را به نام منطفه حفاظت شده کلاه قاضی قرق اعلام نمود.

این منطقه به دلیل دارا بودن تنوع بوم شناختی، حفاظت از تنوع زیستی، حفاظت از منابع ژنتیکی و بقای تعادل طبیعی همچنین کاهش ناهنجاریهای حاصل از فعالیت صنایع و عوارض جمعیتی، برخورداری از چشم اندازهای زیبای نواحی کوهستانی و تپه ماهوری، وجود انواع گیاهان و گونههای متعدد حیات وحش جانوری و استفادههای علمی، پژوهشی، اقتصادی و گردشگری دارای ارزش وجودی پارک ملی بوده است. از این رو پس از فراز و نشیبهای بسیار نهایتاُ در سال 1374 با پیگریهای مستمر و وجود کمترین تعارضات یعنی نداشتن هرگونه عرصه و اعیانی تحت تملک اشخاص حقیقی و حقوقی و حل مسأله دامداران توسط نهادهای عضو شورای کشاورزی استان با اعتبارات پیش بینی شده در جهت اسکان عشایر از طریق اداره کل امور عشایر استان اصفهان و تأیید مسؤولین استان طی مصوبه شماره 6/7/74 شورایعالی محیط زیست به عنوان پارک ملی معرفی گردید.

موقعیت جغرافیایی: پارک ملیکلاه قاضی با مساحتی در حدود 50 هزار هکتار در منطقه جنوب شرقی اصفهان واقع شده است و جاده آسفالته اصفهان ـ شیراز از کناره شمالی و غربی آن میگذرد. نزدیکترین گوشه پارک که گوشه شمال غرب آن است در حدود 36 کیلومتری شهر اصفهان قرار دارد. در این منطقه رشته کوههایی به موازات هم وجود دارند که جهت آنها شمال غربی به جنوب شرقی است. این پارک شامل رشته کوه شیدان در رشته کوه کلاه قاضی میباشد که این کوه نام خود را از دو ارتفاع سنگی گرفته که هر دو از دو طرف با شیبهای تند که به دشت ختم میشود و به صورت دو برج سنگی برافراشتهاند.

پوشش گیاهی: پارک ملی کلاه قاضی که یک منطقه صخرهای میباشد، علاوه بر پوشش گیاهی علفی، گونه های درخت و درختچه دارد که این گو نهها در نقاط مختلف درهها و کوهپایه ها میرویند و از نظر طراوت و سرسبزی جلوه خاصی به منطقه دادهاند. انواع مختلفی از گیاهان بوته ای از جمله درمنه، گل گندم، شقایق وحشی، آویشن، لاله وحشی، اسپند، خارشتر و درختان و درختچهها مانند تنگرس، بادام کوهی، انجیر و بنه در این پارک میرویند. همچنین تعدادی از گیاهان دارویی از جمله چوبک، قدومه، همیشه بهار، ریواس، خاکشیر، گل گاوزبان، شنگ، کاسنی سمی و … در این پارک میرویند.

پارک ملی کلاه قاضی زیستگاه گونههای مختلفی از پستانداران، پرندگان و خزندگان میباشد که برخی از آنها بسیار با ارزش میباشند و تعدادی نیز در معرض خطر انقراض بوده و تحت حفاظت و حمایت شدید میباشند. از جمله پستانداران موجود در این پارک میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:

کل و بز وحشی قوچ و میش وحشی، آهو، پلنگ، گرگ، روباه معمولی، کفتار، شغال، خرگوش، تشی، دوپا، جرد و انواع موش.

بیش از 40 گونه پرنده در این پارک شناسایی شده که برخی از آنها بومی و برخی مهاجر بهاره و تابستانه یا مهاجر زمستانه میباشند و تعدادی نیز عبوری دیده میشوند. از مهمترین گونه های پرندگان میتوان به عقاب طلایی، شاهین، سارگپه، کبک، تیهو، پرستو، چکچک، کمرکلی، کبوتر چاهی و باقرقره اشاره کرد. از گونه های خزندگان میتوان لاکپشت مهمیزدار، بزمجه بیابانی، انواع آگاما، مار و افعی را نام برد.

تاریخ حفاظت منطقه از ابتدا تاکنون
شکارگاه سلطنتی از زمان صفویه و بعد از آن به خصوص درزمان قاجاریه و حکومت ظل السلطان بر اصفهان
1346: اعلام محدوده فعلی کلاه قاضی تا کوه صفه در جنوب غرب اصفهان به عنوان منطقه قرق از سوی شورای عالی شکاربانی و نظارت برصید
1348:تقسیم منطقه به دوقسمت و اعلام بخشی به عنوان پارک وحش(محدوده فعلی کلاه قاضی ) و بخشی به عنوان حفاظت شده
1354:تنزل سطح حفاظتی قسمت پارک حیات وحش به پناهگاه حیات وحش
1369:اعلام قسمت حفاظت شده به عنوان منطقه آزاد
1374:ارتقاء 47184 هکتار به پارک ملی و 3227 هکتار باقی ماندن به عنوان پناهگاه حیات وحش طی مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست

موقعیت عمومی
جنوب شرقی شهر اصفهان و در مجاورت شهرجدید بهارستان

وسعت : 50911 هکتار

ویژگی و سیمای عمومی
توپوگرافی : تغییرات ارتفاع از 1350 متر تا 2534 ومتوسط ارتفاع منطقه 1720 متر است. دورشته کوه اصلی به نام های شیدان در شمال منطقه و رشته کوه کلاه قاضی در غرب و جنوب قراردارد.
چشم انداز ::سیمای کوهستانی -دشتی

پوشش گیاهی : مراتع 70 درصد،اراضی کشاورزی 5/0 درصد ،رخنمون های سنگی 8/25 درصد و اراضی بدون پوشش 1/3 درصد هستند.گیاهان بوته‌ای و درختچه‌ای در این منطقه رویش دارند و تیپ اصلی پوشش گیاهی آن درمنه زار می باشد. و حدود 252 گونه گیاهی از این منطقه گزارش شده است:

گونه های شاخص گیاهی
درمنه دشتی ( Artemisia siberi ) وAnabasis aphyla و آنقوزه ( Ferula assa-foetida ) که گونه در حال انقراض می باشد.

وضعیت عمومی حیات وحش
گونه زوج سم غالب در منطقه کل وبز وحشی می باشد و گونه بعدی آهوی ایرانی است طبق آمار آخرین سرشماری (سال 1390) جمعیت زوج سمان منطقه به شرح زیر می باشد:
کل وبز : 1862 آهوی ایرانی :1551 قوچ ومیش :58
گونه های شاخص : کل وبز وحشی ،آهوی ایرانی ، ،قوچ ومیش ،پلنگ،گرگ ،کبک ،تیهو
کریدورها:متاسفانه این منطقه به دلیل محاصره در میان انواع کاربریها حالت جزیره ای پیدا کرده است

جاذبه های اکوتوریستی
رشته کوه کلاه قاضی عامل جذب بسیاری از گروههای کوهنوردی و طبیعت گردان می باشد.
ذخایر فسیلی عامل حضور بسیاری از دانشجویان ،استادان و محققین در منطقه است .
گونه های حیات وحش اعم ازگیاهی و جانوری موجود در منطقه عامل جذب پژوهشگران و دانشجویان می باشد.
وضعیت عمومی و اقتصادی : در درون منطقه سکونتگاه انسانی وجود ندارد.

تعارضات مهم
تداخل حریم ومحدوده فانونی شهر بهارستان ومحمد آباد با محدوده کلاه قاضی (مراحل قانونی رفع تعارض در حال پیگیری می باشد
عبور اتوبان اصفهان –شهرضا از داخل پارک ملی
وجود مجموعه معادن سنگ لاشتر در قسمت پناهگاه حیات وحش
پروانه های چرا متعلق به عشایر جرقویه در مراتع جنوب منطقه که علی رغم خروج دام از منطقه سازمان حفاظت محیط زیست اقدام به پرداخت حقوق عرفی دامداران ننموده است .

تجهیزات وامکانات
سرمحیط بانی لاشتر واقغ در شمال غرب منطقه و مشرف به جاده اصفهان –شهرضاپاسگاه و مرکز آموزش بازدیدکنندگان لاگورمجهز به امکانات اقامتی ویک دستگاه دوربین بوردبلند سداد واقع در جنوب منطقه پاسگاه محیط بانی محمد آباد در شرق منطقه و در مجاورت شهر محمد آبادپست های دیده بانی چشمه توتی ،قارنه ،کلاه بزرگ مورداستفاده در گشت های شبانه پنج دستگاه خودرو کمک دار هفت دستگاه موتور سیکلت

سایر ملاحظات
حدود 47000 هکتار پارک ملی و مابقی پناهگاه حیات وحش می باشد .معادن سنگ موجوددر قسمت پناهگاه حیات وحش قرار دارند.

منطقه حفاظت شده جنگلی قلاجه

این منطقه در حدّفاصل شهرستان‌های گیلان غرب و اسلام‌آباد غرب قرار دارد. مساحت این منطقه 42607 هکتار است و از سال 1378 خورشیدی به عنوان منطقه حفاظت شده معرفی شد. منطقه حفاظت شده قلاجه از نظر توپوگرافی وضعیت کوهستانی دارد. میانگین دمای سالانه آن 13 درجه سانتی‌گراد و میانگین بارش سالانه این منطقه 500 میلی‌متر است و از اقلیم‌های نیمه خشک و معتدل برخوردار است. وجود جنگل‌های وسیع و باارزش بلوط ایرانی، از ویژگی‌های بارز این منطقه محسوب می‌شود. از دیگر گونه‌های گیاهی این منطقه زبان گنجشک، گلابی وحشی، بادام کوهی، شیرین بیان، انواع گندمیان، زالزالک، بنه و کیکم است. جانورانی که در این منطقه زندگی می‌کنند عبارتند از بز، پازن، پلنگ، تشی، گربه جنگلی، خرگوش، کفتار، شغال، گرگ، روباه، خرس قهوه‌ای، خوک، کبک، انواع عقاب، دلیجه، یله مار، گرزه مار و مار کوتوله پارسی.

در تابستان سال 1391 خورشیدی دو رأس گوزن زرد جهت احیای این گونه‌ جانوری در معرض انقراض، از منطقه حفاظت شده دنا در استان کهگیلویه و بویراحمد به منطقه حفاظت شده قلاجه انتقال یافتند.

منطقه حفاظت شده کالمند و بهادران

ناحیه کالمند و بهادران با وسعت حدود 255 هزار هکتار، در 50 کیلومتری شهر یزد و در همسایگی شهرستان مهریز قرار دارد. این ناحیه در سال 1354 خورشیدی به دلیل تخم‌گذاری پرنده باارزش و کمیاب «هوبَرِه» و امکان زیست و زادآوری آن در یزد، مورد توجه قرار گرفت و با ممنوع شدن شکار جانوران وحشی در آن از سال 1370 خورشیدی، به عنوان منطقه حفاظت‌شده اعلام شد. این ناحیه به منزله زیستگاه و پناهگاه‌های امن و کم‌نظیر برای آهوان در کویر ایران است که غنای زیستگاه‌ها و ویژگی‌ها و نام آن که برگرفته از کوه و آبادانی در دل کویر است، برای ساکنان کناره کویر غریب و ناآشنا مانده است. در حال حاضر این ناحیه امکان زیست هزاران آهو را در خود فراهم کرده است و بی‌گمان ناحیه حفاظت‌شده کالمند و بهادران را باید یکی از زیستگاه‌های مهم و کم‌نظیر آهو در ایران نامید. ویژگی‌های بسیار ناحیه کالمند و بهادران به لحاظ جغرافیایی و طبیعی، امکان زیست و زادآوری جانوران وحشی و پرندگان از گونه‌های گوناگون که در بالا نام برده شدند را فراهم کرده است.

«مرداب استیل» جاذبه طبیعی آستارا

 در سالهای اخیر به دلیل پیدایش این جاده از مرغان مهاجراثرچندانی نیست . وسعت این استخر۱۳۸ هکتار وعمق متوسط آن یک متر است . ذخیره آبی آن ۵/۱ میلیون متر مکعب است وتنها منبع آب تامین کننده ۴۰۰ هکتار شالیزار است . در این محل درختان توسکا در برخی از مناطق کم آب تر روییده بود که به خاطر پوسیدگی بر سطح آب به حالت شناور باقی مانده وشبه جزیره های کوچکی را تشکیل داده و منظره بدیعی را پدید آورده اند.