باغات زنوز

درباغات و حیاط خانه های زنوز انواع و اقسام میوه جات بعمل می آید که هر نوع آنها از کیفیت ویژه ای برخوردار هستند. بعضی از میوه جات ارزش اقتصادی دارند یعنی خانواده از محل فروش آنها گذران زندگی می کند که بصورت انبوه در باغات و حیاط خانه ها کشت و پرورش می یابند اما بعضی از میوه ها فقط در حد مصرف خانواده نگهداری می شوند و معمولا از هر میوه ای یکی دو درخت در باغات و حیاط ها یافت می شود بعضی از میوه های جنگلی هم در مناطق بخصوصی بصورت خودرو می رویند.

الف – میوه هایی که اقتصاد باغداران بر روی آنها استوار هستند که عبارتند از ۱- سیب ۲- زردآلو

۳ – گردو ۴- گلابی و…

ب – میوه هایی که بصورت محدود و صرفا برای مصرف خانواده کاشته شده اند که عبارتند از ۱- آلو

۲- آلوچه ۳- به ۴- آلبالو ۵- گیلاس ۶- بادام ۷- فندق ۸- هلو ۹- سنجد ۱۰- توت ۱۱- انگور و…

ج – میوه های جنگلی مانند ۱- گیج (زالزالک ) ۲- بلوط ۳- زریش ( زرشک ) و

رودخانه کنگاکوش

سرچشمه آن آب ها و سرچشمه هایی است که از قسمت میانی و غربی دشت ویژنان به سوی تنگ گولم ( ته نگ گوله م ) سرازیر می شود . این رودخانه را می توان رودخانه ای فصلی نامید . زیرا در سال های پر باران آب آن بسیار زیاد در سال هایی که مقدار بارش کاهش می یابد آب آن بسیار کم می شود . آبشار زیبای تنگ گولم یا ( سه ر تاف) تقریباً در ابتدای شروع این رودخانه است . جهت جریان آب رودخانه به طرف کشور عراق است .در تابستان آب کاهش چشمگیر یافته و گاه خشکیده می شود. مسیر نسبتاً طولانی رودخانه ارتفاعات گرمسیری شهرستان گیلانغرب با قلل متعدد که مراتع طوایف ایل کلهر است. این مسیر با بارش اولین باران پاییزی جلوه و منظره ای بسیار زیبا می یابد و تا آخر فروردین و اوایل اردیبهشت که فصل گرما آغاز می شود . طراوت و شادابی خاص خود را حفظ می کنند.

رودخانه کنگیر ( که نگیر) که در گذشته جزء گیلانغرب بوده است و با تفکیک ایوان غرب از گیلان غرب و الحاق آن به ایلام بیشتر آن در ایوان و سومار جریان دارد در منتهی الیه جنوب گیلانغرب مشترک به این شهرستان ها می شود.

رودخانه گواور: که منشاء آن چشمه ها و آب های سطحی حاصل از ذوب برفها در جانب شرقی کوه قلاجه است. جهت جریان آن از شهر سرمست به سوی رودخانه سیمره است. در سال های پر بارش آب آن زیاد می شود. در تابستان ها آب آن کاهش می یابد. در این موقع سال در انتهای دهستان گواور نزدیک روستاهای شیخ جبرییل و تولک …. آب اندکی در آن جریان دارد.

کوه اناران

کوه اناران در شمال غربی دهلران قرار دارد و ارتفاع آن 1435 متر است. این کوه از درۀ رود چنگوله، در جنوب روستای تیما، شروع می‌شود، و تا 16 کیلومتری شمال غربی دهلران به طول 50 و عرض متوسط 10 کیلومتر، از شمال غربی به جنوب شرقی، امتداد دارد. رودخانه‌های میمه، شکرآب، سه‌گل، دراز بیشه، گرده‌بیشه، نصریان، قافله‌جا، فسیل و خشکه کلات از این کوه سرچشمه می‌گیرند. دهستان نصریان در دامنه‌های جنوبی، و دهستان‌های سادات، زرین‌آباد و خربزان در دامنه‌های شمالی و شرقی این کوه واقع‌اند و جاده دهلران به مهران به موازات دامنه‌های جنوبی آن قرار دارد.

رودخانه گاماسیاب

رودخانه گاماسیاب یکی از طویل‌ترین رودخانه‌های ایران به شمار می‌رود. رودخانه دائمی گاماسیاب از محلی به نام کوه سنگ سوراخ از ارتفاعات جنوبی استان همدان سرچشمه می‌گیرد و پس از عبور از دشت نهاوند، در مجاورت روستای لیلی یادگار، شاخه رود ملایر (خرم رود) به آن می‌ریزد و در کنار روستای گردیان تویسرکان، قلقل رود به آن متصل می‌شود. گاماسیاب از شاخه‌های اصلی رود کرخه به شمار می‌رود. رودخانه گاماسیاب در شهرستان خرم‌آباد استان لرستان با نام سیمره خوانده می‌شود و رودخانه‌های شرقی کبیرکوه و رودخانه‌های لرستان به آن می‌پیوندد و پس از گذشتن از لرستان در غرب خوزستان، کرخه نامیده شده و در نهایت به باتلاق هورالعظیم می‌ریزد.

رودخانه گدار خوش

این رودخانه از غرب ایلام سرچشمه می‌گیرد، در جهت شرق به غرب جریان می‌یابد و به خاک عراق منتهی می‌شود. شاخه‌های اصلی رودخانۀ گدارخوش، رودهای مدرن و چوار می‌باشند. از شعبه‌های این رود در مسیر جریانشان، استفادۀ کشاورزی می‌شود ولی پس از به‌هم پیوستن و تشکیل رودخانۀ گدارخوش، این رود به بستر عمیقی وارد، و از دسترس کشاورزان خارج می‌شود. اختلاف ارتفاع این رودخانه از کف بستر تا اراضی پیرامونش 320 متر است، از این رو ایجاد ایستگاه‌های پمپاژ برای آبیاری، تنها راه استفاده از آب این رودخانه به مقیاس وسیع است.